Newyddion

22.5 hours per week, fixed term contract 1st November 2021 until 28th February 2023

Closing date: 12th September

Interviews will be held on 20th and 21st September 2021.

Rhifyn Medi o Glas rhifyn 163 - rhywbeth i bawb

Dreinafal Aberystwyth. Unwaith yn y pedwar amser

Storm fawr Medi 1826. Bwystfil o’r Gogledd

Rhyfeddodau’r pry marmalêd. Pa fasa wedi meddwl…

Pigion o Heddiw mewn Hanes. Straeon yr haf

Llyn Bwlch y Moch. Derfydd copr… derfydd llynnoedd

Cregin cyfnod cofid. Agoriad llygad

Malu ca**u…. ia, go iawn!! Mae hyn yn golygu rhywbeth

Adar y cerddi. Allwch chi adnabod yr adar yn ngherddi’r beirdd

Diwrnod cau: Friday 10 Medi 2021

Cyflog: £23,553 per annum (pro rata part-time)

Math y cytundeb: Parhaol / Oriau gweithio: Rhan amser

Lleoliad: NWWT East office, Aberduna, Ffordd Maeshafn, Maeshafn, Denbigshire, CH7 5LD

Hear about the work of Skills for Bees Cymru in their online newsletter and take a look at these two useful videos:

Identifying the Common 8 Bumblebee species.

An introduction to Beewalk

Together with the Bumblebee Conservation Trust we are identifying under-recorded 10 km squares where we have very few records of bumblebees. Please view attached 10 km square which you might have the opportunity to visit and record bees in.

Please continue to submit your bumblebee records via the Cofnod ORS or LERC Wales app, to help us build a better understanding of the distribution of these species in North Wales.

Ecoscope Ltd. are looking to recruit an exceptional and experienced Senior Ecologist to join our team. Your role will include the management of projects across a range of developments including a number of exciting new rewilding projects. You must have a pragmatic approach to habitat and protected species surveys and be proficient in writing technical reports efficiently to tight deadlines.

For more information follow the link or contact Stuart on 07714 820 140 or by email.

Please e-mail your C.V. with a covering e-mail to Stuart to apply.

Rydym yn falch o gyhoeddi bod ein cronfa ddata wedi cyrraedd 5 miliwn o gofnodion yn ddiweddar. Mae hon yn garreg filltir arwyddocaol ac yn gyfle i ddiolch i'r miloedd o bobl sydd wedi cyfrannu at hyn yn ystod y 15 mlynedd diwethaf.

Mae ein cyfanswm newydd o 5,089,874 wedi digwydd yn llawer cyflymach na'r disgwyl, gan gymryd llai na 12 mis i gronni'r miliwn diwethaf o gofnodion. O gymharu hyn â'r miliwn cyntaf, a gymerodd bron i 4 blynedd, mae cyflymder y newid wedi cynyddu yn bendant. Mae hyn yn rhannol oherwydd ein bod wedi ein cysylltu'n well â lle mae'r data'n cael eu storio a'r fyddin o arbenigwyr a chofnodwyr sy'n casglu neu'n rheoli'r data. Mae hyn hefyd oherwydd bod cyfanswm cynyddol o ddata’n cael ei gadw'n ddigidol, gyda mwy a mwy yn cael eu cyflwyno ar-lein. Rhaid rhoi clod hefyd i’n Tîm Rheoli Data, (Aisling, Catharine a Jen), gan eu bod wedi addasu i gyflymder y newid drwy ddatblygu dulliau effeithlon o dderbyn, prosesu a rheoli'r data. Ni fyddai’r cronni dramatig hwn ar gofnodion wedi bod yn bosibl heb i’r rhai sy’n caru bywyd gwyllt barhau i gyflwyno eu cofnodion. Yn ystod y flwyddyn ddiwethaf, nid yw hyn wedi bod yn hawdd bob amser, a bydd yn ddiddorol gweld ymhen blynyddoedd i ddod a fyddwn yn canfod tuedd COVID yn y data, fel y gwnaethom yn 2001 gyda Chlwy’r Traed a'r Genau.

Roedd yn anodd dewis ychydig o straeon i ddangos y newid yn ein cronfa ddata, ond daeth tair i'r meddwl ar unwaith.

Tua 5 mlynedd yn ôl rydym yn cofio’n glir edrych ar y niferoedd a meddwl tybed pam roedd cyn lleied o ddata am adar, llai na 10%, yn y gronfa ddata. Diolch i gyflwyno ar-lein drwy Birdtrack BTO, ymdrech gofnodi enfawr i greu Atlas Adar Magu Gogledd Cymru a’r gwaith casglu parhaus sydd wedi’i wneud gan Gofnodwyr Adar Sirol, heddiw mae data adar yn cyfrif am fwy na 40% o’r gronfa ddata, sydd fwy na thebyg fel dylai fod o ystyried yr ymdrech a wnaed i gofnodi'r rhywogaethau hyn.

Ychydig flynyddoedd yn ôl roedd peth amheuaeth am gofnod am Fele a gyflwynwyd. Ar y pryd roedd llawer o gofnodwyr yn gwneud ymdrech fawr i brofi ei bod yn bodoli yng Ngogledd Cymru. Yn dilyn ailgyflwyno mewn rhannau eraill o Gymru, buan y gwelsom gynnydd yn y nifer oedd yn cael eu cofnodi ac roeddem wrth ein bodd ym mis Mawrth 2016 o gael y cofnod dibynadwy cyntaf o luniau camera llwybr. Ers hynny mae nifer y cofnodion, yn enwedig gyda thystiolaeth ffotograffig neu fideo, wedi cynyddu. Er bod nifer y cofnodion yn y gronfa ddata yn parhau i fod yn llai na 150, dangosodd yr un mwyaf diweddar a gyflwynwyd ym mis Mehefin luniau fideo gwych o Fele yn un o'i chadarnleoedd, gan ddangos bod y rhywogaeth yn dechrau sefydlu o ddifrif yng Ngogledd Cymru.

Rydym yn gwybod ers peth amser bod cynrychiolaeth isel o infertebrata yn ein cronfa ddata, a chofnodion am wyfynod yw’r mwyafrif helaeth. Yn 2020 aethom ati i ddod o hyd i fwy o ddata am infertebrata, fel bod posib eu defnyddio i ganfod casgliadau o infertebrata ar safleoedd gwarchodedig. Drwy ymdrech nodedig, llwyddwyd i gael mynediad at lawer iawn o ddata am infertebrata, gan olygu bod mwy o gofnodion am infertebrata nag o adar yn y gronfa ddata erbyn diwedd 2020. Dangosodd hyn i ni fod llawer o ddata o hyd nad oeddem yn cael mynediad atynt, ond gydag ymdrech ar y cyd roedd pobl yn hapus i rannu data newydd gyda ni.

Mae angen i Cofnod ymateb i'r nifer fawr o ddata sy'n cael eu cynhyrchu a'u storio'n ddigidol, neu ffyrdd newydd o greu cofnodion, fel camerâu llwybr neu eDNA. Mae angen i ni hefyd chwilio am ddata mwy astrus i sicrhau ein bod yn parhau i adeiladu'r gronfa ddata fwyaf cynhwysfawr o rywogaethau yng Ngogledd Cymru. Diolch i bob un ohonoch chi sy'n parhau i gyfrannu cofnodion a thybed ydi 10 miliwn o gofnodion yn darged rhy uchelgeisiol ar gyfer ein carreg filltir arwyddocaol nesaf.

Ffocws ar rywogaeth - Glöyn byw y Brithribin Porffor (Favonius quercus)

Yn dilyn y cyfnod diweddar o dywydd braf, roeddem yn meddwl y byddai'n syniad da hyrwyddo cofnodi glöynnod byw y mis yma. Fodd bynnag, gyda chymaint o rywogaethau carismatig i ddewis o’u plith, gwnaethom benderfynu gofyn i Andrew Graham (cofnodwr glöynnod byw Is-Sirol ar gyfer Sir Ferionnydd, Sir Gaernarfon ac Ynys Môn) am awgrym ar gyfer rhywogaeth.

Awgrymodd Andrew y Brithribin Porffor, gan ei bod yn rhywogaeth doreithiog nad yw'n cael ei chofnodi'n aml oherwydd ei natur fel un o greaduriaid y coed. Mae'n byw yn uchel i fyny yng nghanopi coed derw a phur anaml mae'n dod i lawr i'r ddaear. Yn ffodus, crybwyllodd Andrew ychydig o awgrymiadau maes defnyddiol i helpu i arsylwi’r rhywogaeth hon. Mae'n argymell arsylwi o lethr bryn lle gallwch edrych i lawr ar ganopi coed derw, gan ddweud bod y rhywogaeth yn aml yn brysurach yn y gwyll. Mae sbienddrych hefyd yn ddefnyddiol i gofnodi'r rhywogaeth hon drwy sganio'r canopi derw am loÿnnod byw bach llwydaidd sy'n gwneud hediadau byr rhwng clwydi.

Mae Andrew yn nodi bod y rhywogaeth hon yn brin ar Ynys Môn oherwydd bod coed derw’n brin yno ond gall fod yn gyffredin iawn mewn rhannau o Eryri. Felly, dyma'ch her chi ym mis Awst - dod o hyd i löyn byw y Brithribin Porffor yng Ngogledd Cymru a'i gofnodi. Cyflwynwch eich cofnodion drwy ORS Cofnod neu drwy ddefnyddio Ap LERC Cymru.

Mi ellid galw’r rhifyn hwn o Glas (rhifyn 162) yn ‘Rhifyn Owen Edwards’. Mae yna ddwy erthygl yn olrhain y gwaith ditectif a’r drafodaeth wrth ‘ddarllen rhwng llinellau’ dyddlyfr y dyn hwn o gyffinau Tremadog. Mae’n gip ar fywyd 200 mlynedd yn ôl mewn Cymraeg coeth a chyfoethog am y broses o ‘ddofi’ y Traeth Mawr.

BIS, our sister LERC covering mid-Wales, with LNP Cymru support is giving recorders the chance to be entered into a prize-draw for NHBS vouchers!

All you have to do is submit (before the end of September) a minimum of five records from any of the under-recorded 1 km squares they have identified.

Some of the squares are within easy reach if you live in southern Denbighshire. Please visit their website to find out how to enter.